ISO 10121-3:2022

Moleculen zijn doorgaans 1000 tot 10.000 keer kleiner dan de meest doordringende deeltjes die door HEPA- en ULPA-filters gaan. Typische gevaarlijke gassen aanwezig in de buitenlucht zijn vluchtige organische stoffen (VOC's), zwaveldioxide (SO₂), stikstofdioxide (NO₂) en ozon (O₃).

Een kosteneffectieve methode om schadelijke gasvormige verontreinigingen te bestrijden is moleculaire filtratie. Deze filtratie kan zowel worden gebruikt in buitenluchtsystemen (ook bekend als make-up air systemen) om verontreinigende stoffen te capteren als in recirculatiesystemen om intern gegenereerde verontreinigende stoffen te capteren.

De normenreeks ISO 10121 bevat testmethoden voor de bepaling van de filtratie-efficiëntie van moleculaire filtermedia (ISO 10121-1) en moleculaire luchtfilters (ISO 10121-2) in functie van verschillende gassen.

ISO 10121-3 is het eerste classificatiesysteem voor moleculaire luchtfilters die buitenlucht leveren voor algemene ventilatiesystemen. De norm bevat uitgebreide filterklassen voor de meest voorkomende luchtverontreinigende stoffen in de buiten- en binnenlucht. Dit vergemakkelijkt de keuze van het juiste moleculaire filter, afhankelijk van de plaatselijke luchtkwaliteit.

Uit een aantal studies is gebleken dat gevaarlijke gassen, die vaak aanwezig zijn in luchtverontreinigende stoffen, in verband kunnen worden gebracht met talrijke negatieve gevolgen voor de gezondheid.

Ozon (O₃) wordt in onze atmosfeer gevormd door de interactie van UV-licht met gassen die bij verschillende verbrandingsprocessen ontstaan. Ozon vormt een gevaar voor de luchtwegen. In de richtlijnen voor luchtkwaliteit van de WHO wordt een maximale blootstellingsconcentratie van 60 μg/m³ gedurende een periode van 8 uur in het hoogseizoen aangeraden.

Stikstofdioxide (NO₂) wordt gevormd als rechtstreeks gevolg van verbrandingsprocessen. NO₂ is niet alleen verantwoordelijk voor nevel en zure regen, maar is ook schadelijk voor onze longen. Het gas verergert astmasymptomen en verhoogt de vatbaarheid voor infecties. In de richtlijnen voor luchtkwaliteit van de WHO is een maximale jaarlijkse blootstellingsconcentratie van 10 μg/m³ vastgelegd.

De meeste zwaveldioxide (SO₂) komt vrij bij de verbranding van fossiele brandstoffen in elektriciteitscentrales en industriële processen. Ook vulkanen zijn een bekende bron van SO2. De gezondheidseffecten van SO₂ zijn vergelijkbaar met die van O₃ en NO₂. In de WHO-richtlijnen voor luchtkwaliteit is een maximale dagelijkse blootstellingsconcentratie van 40 μg/m³ vastgelegd.

Tolueen (C7H8) is een organische molecule die door de norm wordt gebruikt om de zeer grote groep vluchtige organische stoffen (VOC’s) weer te geven. Het aantal bronnen van VOC’s is eindeloos en kan zowel binnen als buiten worden aangetroffen: Daartoe behoren oplosmiddelen, verf, bouwmaterialen, verbrandingsprocessen, olie en gas, enz. Door de diversiteit van hun chemische eigenschappen kunnen de effecten van VOC’s variëren van een onaangename maar onschadelijke geur tot een dodelijk effect bij inademing of het veroorzaken van langetermijneffecten zoals kanker.

Met de duidelijke en gemakkelijk te begrijpen filterklassen van ISO 10121-3 is het nu snel en eenvoudig om de juiste moleculaire luchtfilter te selecteren voor een bepaalde luchttoevoertoepassing. Dit gebeurt op basis van hoe efficiënt moleculaire filters zijn in het verwijderen van de vier gassen. De selectie is vergelijkbaar met de selectie van een geschikte deeltjesfilter volgens ISO 16890.